Cemal Sait Tollu, (1899-1968).Türk ressam.
Kübist bir anlayışla Anadolu’ya özgü konuları işleyen 1930 kuşağı Türk Ressamı. D grubunu kuran sanatçılardan birisidir.
İstanbul’da 19 Nisan 1899 tarihinde dünyaya geldi. Kalabalık bir ailenin çocuğu olan ressamın çocukluk yılları babasının işleri nedeniyle Diyarbakır ve Şam'da geçti. 1919 yılında İstanbul’da Sanayi-i Nefise Mektebine başladı ve o yıllarda İstanbul'un işgali nedeniyle bıraktı ve Ankara' da askeriyeye katıldı. Konya süvari alayında, süvari teğmen olarak 1923 yılına kadar orduda kaldı.
Kurtuluş Savaşından sonra resim öğretmenliği yaptı. Daha Münih ve Paris'e gitti. 1931 yılında Avrupa’da ünlü ressam ve sanatçıların yanında çalıştı. Paris'ten dönüşünde Erzincan Askeri Ortaokulunda öğretmenliğe devam etti. İlk sergisini 1932 yılında Elazığ'da açtı.
1933 yılında Nurullah Berk, Zeki Faik İzer, Elif Naci, Abidin Dino ve Zühtü Müridoğlu ile bir araya gelerek D Grubu sanatçı topluluğunu kurdular. Cemal Tollu, grubun bütün yurtiçi ve yurtdışı sergilerine katıldı. 1935 yılında Anadolu Medeniyetleri Müzesinde yöneticilik, 1937 yılında Devlet Güzel Sanatlar Akademisinde göreve başladı ve 1964 yılında emekli oldu. Cemal Tollu, 26 Temmuz 1968 tarihinde İstanbul’da hayatını yitirdi.
Eserleri: Alfabe okuyan Köylüler, Antalya’da Ağaçlı Bir Köşe,
Bir Öğretmenin Portresi,
Çanakkale Savaşı, Çoban ve Tiftik Keçileri,
Eti Fırtına Tanrısı ,
Gri Gökyüzü,
Harman, Hatay’da Portakal Bahçesi,
Ilgın Ağacı,
İki Ağaç,
Kedili Çıplak, Kırmızı Elbiesli Çingene, Kır Kahvesi, Kışa Girerken,
Koza Hanı, Koza Satan köylüler, Köylüler ve Koyunlar,
Manisa’nın Kurtuluşu, Manisa Yangını, Mevleviler,
Natürmortlu Bodrum,
Oturan Çıplak,
Pamuk Toplayanlar, Pancar Tarlası, Pastırmacılar,
Saçı Örgülü Kadın, Savarona, Siyah Elbiesli Kadın,
Tarlalar, Tepedeki Kasaba, Tımar, Toprak Ana,
Ürgüp’te Bağ Bozumu,
