Çölyak, (İng. celiac).Çölyak Hastalığı,
Bağırsaklarda emilim bozukluğu.
Yunanca karın manasına gelen koilliakos kelimesinden türemiştir.
Beslenme bozukluğundan meydana gelen karın şişmesi, yağlı besinleri sindirememe ve ishal şeklinde görülen bağırsaklarla ilgili bir hastalık.
Başka bir deyişle, tahıllarla ilgili olarak arpa, buğday, çavdardaki glütene karşı aşırı duyarlılığa bağlı olarak gelişen, karın şişmesi, yağlı besinleri sindirememe ve ishal şeklinde görülen bir hastalıktır. Bebeklerde unlu gıdalar yenildikten sonra karında şişkinlik ve ishal bu hastalığın ilk belirtilerindendir.
Bağırsaklardaki sindirimi sağlayan villus denilen çıkıntıların, yapılnın bozulması sonucunda yiyeceklerdeki besinin emilmesini engelleyen ve ince bağırsakta hasarlar oluşturan bir sindirim sistemi hastalığı oluşur. Bağırsakların gluten adlı proteine karşı alerjisi olarak bilinir.
Hastalığın ilaçla tedavisi yoktur. Hastalık sürekli diyet gerektirir. Diyette buğday, arpa, çavdardan yapılan her çeşit un, bulgur, irmik, makarna, şehriye, kuskus, pasta, börek, bisküvi benzeri yiyecekler ile galeta ya da beyaz una batırılarak kızartılmış tavuk, balık gibi et ürünleri, hazır çorba, pilav, köfte, pane harçları, glüten bulunan çikolata ve sakızların yenmemesi gerekir. Eğer dikkat edilmez ise ileride problemler büyür. Bağırsak kanserine kadar gidebilecek bir süreç başlar.
Ülkemizde bu hastalık için 09 Mayıs günü Çölyakla mücadele günü ilan edilmiştir.
