Soyut cebir ve kuramsal fiziğe olan çığır açıcı katkılarıyla bilinen bir Alman matematikçi ...

Emmy Noether.
Asıl adı Amalie Emmy Noether.
(1882-1935).
Yahudi bir aileye mensup Alman Kadın Matematikçi.
Noether teoremi; Simetri ile korunum yasaları arasındaki temel bağı açıklar.
Babası gibi matematikçi olan Emmy Noether, 23 Mart 1882 yılında Bavyera’nın Erlangen kasabasında doğmuş ve Erlangen Üniversitesi Matematik mezunudur. 1907 yılında Erlangen Matematik Enstitüsü' nde maaş almadan yedi yıl çalışmıştır. 1933 yılında Alman Nazi hükümeti Yahudileri üniversitelerden uzaklaştırınca ABD' ne taşındı.  Pensilvanya ’daki Bryn Mawr Üniversitesinde görev aldı. 1935 yılında bir ameliyat sonrası 53 yaşında ABD'de öldü.

Hatay çökelek kurutması ...

Sürk,
Hatay çökelek kurutması.
Antakya çökelek kurutması.
Peynir kurutması. 
Lor peyniri kurutması.
Bir çeşit peynir kurutmasıdır.

Antakya yöresine özgü bir ürün olup çökelek elde edildikten sonra içine kırmızı pul biber, taze kekik, yenibahar, çakşır otu, toz karabiber ve dövülmüş Hindistan cevizi katılarak elde edilen, özel lezzetli bir süt ürünü.

Lor peynirinin çeşitli baharatlarla (çörek otu, kekik, defneyaprağı, karabiber, kimyon, tarçın, pul biber) harmanlanmasıyla yapılır. 


Sürk yapımı için gerekli malzemeler;
2 kg çökelek ( bazı yörelerde lor peyniri yada minci denir). Çökelek, yoğurdun yayıkla içindeki yağı alındıktan sonra kalan ayran, pişirilerek suyundan ayrılır. Sonra bir bez veya bezden yapılan torbalarda üzerine bir ağırlık konularak içinde kalan suyu çıkartılarak çökelek elde edilir.
3 Yemek kaşığı acı biber salçası.
2 Çay kaşığı karabiber
2 Çay kaşığı kekik (Kuru).
2 Çay kaşığı kimyon,
2 Çay kaşığı Çörek otu, 
2 Adet Defne yağrağı,(Tercihen bakteri oluşumunu önleyeceği düşüncesiyle konur.)
2 Çay kaşığı tarçın, 
Yarım Çay bardağı Zeytinyağı,
1 Tatlı kaşığı pul biber.

Yapılışı; 
Derin bir kaba çökeleği koyun. Defne yaprağını iyice ufalayın. Diğer bütün malzemeleri üzerine koyup aynı oranda karışacak kadar iyice çiğ köfte gibi yoğurun. Yoğurma işlemi bitince bir gün dinlendirilir. Daha sonra avucunuza  çökelekten alıp yuvarlayın. Bir tepsinin içine gazete kağıdı yada bolca kağıt havlu koyun. Yoğrulup top şekline (mandalina büyüklüğünde)  getirilen çökelek bu kağıtlar üzerine dizilir. Üzerini  tülbent  ile örtün. Kuşlar, böcekler  veya sinekler konmasın. Tepsiyi  gölgede, toz almayan ve  havadar bir yere koyun. Her gün  altındaki gazateyi veya kağıt havluyu degiştirerek en az üç ya da dört gün kurutun. İyice kuruyan çökelekler kavanoza yerleştirilir. Üzerine sızma zeytinyağı doldurularak ağzı iyice kapatılır ve buzdolabında saklanır. Ayrıca buzdolabı poşetinde yenilecek miktarda derin dondurucuda saklanabilir. 

Sürk ile salata yapmak, küçük bir soğanı uzunlamasına ince ince doğrayın. Üzerine sürkü  ufalayın. Soğanla birlikte karıştırılır. İçine maydonoz, domates ve yeşil biber doğrayıp karıştırın. Üzerine sıvı yağ gezdirilip afiyetle yenir.

Sürkü bir tabağa doğrayıp üzerine sadece sıvı yağ konularak kahvaltıda yenilir.

Bir de kurutma işlemi bitince samanlı kağıtlara veya gazete kağıtlarına sarılarak küflendirme yapılır. Bu işlem bir hafta kavanozlarda saklanan çökelek kağıtlardan çıkarılarak 1 gün havalandırılır. 

Daha sonra tekrar kağıtlara sarılarak kavanoza yerleştirilir. 10 gün sonra tekrar kağıtlardan çıkarılıp üzerleri temizlenir.  tekrar bir gün havalandırılır ve tekrar kağıtlara sarılarak kavanoza yerleştirilir. Artık çökeleğin küflenmesi yavaş yavaş içe doğru işler. Bu şekilde küflendirilir.  Yerken bıçakla küf sıyrılır.

Suikasti engelleyen tabaklara verilen ad...

Celadon,
Çin veya Japon porselen tabakları. 
Porselen, (Fr. porcelaine).  
Kaolinden yapılma, beyaz, sert ve yarı saydam çömlek hamurundan yapılmış (tabak vb.)
Mertebani, 
Osmanlıca fağfuri, Fağfur.
 
Porselen uzun ömrü, dayanıklılığı, sağlık açısından daha iyi olup, toprak kaplardan inceliği,  zarif görünümü dayanıklı ve sağlık açısından daha üstün olmasından dolayı yemek kapları üretiminde tercih edilir. Osmanlı döneminde saraylarda  kullanılan porselen kaplar ganimet veya hediye olarak gelmiştir. 

Porselenler en iyi üreten Çin, Japonya ve Avrupa Ülkelerinden tedarik edilmiştir. Bunlar tabak, sahan, kase, fincan, tepsi, ibrik gibi şekillendirilmiştir.Osmanlı döneminde Padişahlar hep zehirlenme sonucu öldürüleceklerini düşündüğünden çeşitli tedbirler almışlardır. İktidar ve güç sahibi kişiler için zehirlenerek bir suikast sonucu öldürülecekleri evhamı nedeniyle alınan bu tedbirlerden bir tanesi de bu porselen tabak ve kaplar olmuştur. Bu işle ilgili olarak çaşnigir (çeşnici) denen kişi ve makamıyla kurumsal bir hale getirilmiş olup yemekle suikasti önlemişlerdir. 

Ancak  Saltanat sahibi kral, padişah, hakan, diktatör gibi zalim kişiler çevresindeki en güvenilir kişileri bu makama getirirlermiş. Buna rağmen yinede bir çok kral, hakan ve padişah seçtikleri bu kişilerce zehirlenerek suikaste uğramışalardır. Bu nedenle dönem dönem sofrada suikaste karşı muhtelif tedbirler almışlardır. Ama sonucu pek değiştirmeyen bu tedbir arasında bakır yerine altın tabaklar ve çatal, kaşık kullanılmıştır. Çeşnicibaşına da güvenmemişler. Yerine kilercibaşı almışlarıdır. Ayrıca içeceklerden sorumlu şarabdar veya kahvecibaşı gibi görevliler de bu zehirlenme ve öldürülmeye karşı tedbir olarak kullanılmıştır. Saraylara özel hastane, doktor ve hekim  dahi önleyememiştir. Hatta yemekte bıçak ve zehir gizlemeye olanaklı tuz dahi bulundurulmazdı. Osmanlılarda Çin kökenli olan bu porselenlere fağfur veya fağfuri olarak adlandırılmıştır. Lotus, şakayık, lale gibi çiçek bezemeleriyle süslenmiştir. Ejderha, kuş ve çeşitli hayvanlar motif olarak kullanılmıştır. Osmanlı Padişahları celadon denen bu doğu kökenli Çin ve Japon porselenlerine güvenmişlerdir. Önleyici bir tedbir olarak zehiri aldığına, süzdüğüne veya gösterdiğine inanılan Çin veya Japon porseleni (celadon - fağfuri) tabaklar kullanılmıştır.

Uzaktan kumandalı insansız hava aracı ...

Drone,(İng. Drone).
Dron.

Uzaktan kumandalı uçak.

İnsansız hava aracı (İHA), 
Yerden kumandalı hava aracı.
Uzaktan kumandalı insansız hava aracı. 
Uzaktan kumanda edilen bir tür uçaktır. 
Radyo ile kontrol edilen ve içinde kimse olmayan uçak veya gemi.

Drone kelimesi uzaktan kontrol edilen, pilotsuz hava aracı veya misili anlamındadır.  
Çok farklı model, tip ve ebatlarda olan dronlar ayrıca orman yangınlarını izleme veya arama-kurtarma operasyonları için keşif işinde kullanılmaktadır. Keşif işinde kullanılan drone'ler saldırı amaçlı da kullanılmaktadır. Bu saldırılar esnasında çoğu zaman sivil hedefler de vurularak can kaybına neden olmaktadır.

Anavatanı Avustralya olan sıtma ağacı olarak da bilinen mersingiller familyasından bir ağaç ...

Okaliptüs,
Sıtma Ağacı,
Bataklık Ağacı,
Eucalyptusbaum, Heberbaum, Eucalyptus. 

Mersingiller familyasından olan okaliptüs'un bir çok çeşidi mevcuttur. Anavatanı Avustralya olan ağacın sürekli yeşil kokulu yaprakları ve çiçekleri vardır. Çiçekleri çan biçimi beyazdır. Gövdesi pembe, krem ve açık yeşil karışımındadır. Her türlü iklim koşulunda yetişir. Kış aylarında - 6°C’ ye kadar dayanabilir. Dünyanın en uzun boylu ağacı Okaliptüs' dur. Üretimi tohumla yapılabilen ağacın boyu 40 m. olabiliyor. Uzun ve iri gövdeli ağacın yetişkin olanlarının bünyesinde 200-1000 litre su depoladığı biliniyor. Bu sayede bataklık alanlara dikiyor ve bataklık kurutuluyor. Bu özelliğinden dolayı sıtma ağacı olarak da bilinir. 

Okaliptus yapraklarından okaliptus yağı elde edilir ki bu yağ Cineol(Eucalyptol) bakımından zengindir. 

Bu yağ mikrop öldürücü koku giderici olarak kullanılır. Ayrıca ciğer hastalarının, boğaz ağrılarının, yaraların tedavisinde de kullanılır. 

Okaliptüs ağacının suda çürümemesini temin eden  kino maddesi olduğundan  gemi yapımında tercih edilen malzemedir. Odunundan mobilya sanayisinde, özellikle bahçe mobilyaları, kabuklarından, yapraklarından ve tohumlarından boya ve ilaç sanayisinde faydalanılır. Okaliptüs ağacının Jarrah adı ile tanınan bir cinsinden kırmızı renkli, mauna benzeyen bir kereste elde edilir ki bu kereste maun kadar kıymetlidir. 

Etiyopya'da bu ağaçtan ev yaparlar. Ev ağacın kabukları soyularak inşaa edilir ve etrafı çamur ile sıvanarak çevre şartlarına dayanıklı hale getirilir. Ülkede bir çok konut bu şekilde yapılmaktadır. Ayrıca odunundan kömür yapılmaktadır. Bu nedenle halkın en önemli geçim kaynağı Okaliptüs ağacı olup hemen her yörede yetiştirilir.

Kulak kiri ...

 Serumen,
Kulak kiri,
Buşon, (Fr. bouchon).

Kulak kiri anlamında kullnılan Fransızca buşon kelimesi, şişeyi kapatmaya yarayan tapa anlamına gelir. Aslında dış kulağın kendisi tarafından üretilen ve dış kulak yolunda bulunan  sarı renkli salgıya kulak kiri denir.  
Bu salgı kulağı mikroplardan koruyan anti bakteriyel bir salgıdır. Kulak kiri, normal olarak kendiliğinden kulak dışına atılır, ancak atılamadığı zaman kulakta istenmeyen arızalar, agrılar olur. 

Kayganlaştırıcı, anti bakteriyel özelliklerde olan kulak kiri (Serumen), normal miktarlarda olduğu sürece sağlıklıdır ve koruyucu bir salgıdır. Kulak kiri, kulak zarından dışarıya doğru yavaş bir hareket ile kendiliğinden dışarıya atılır. Kulaktaki  kulak kiri, çiğneme ve çene hareketlerinin yardımıyla kulak zarından dışarıya doğru taşınarak atılır. Kulak yolunu tıkadığında pamuklu çubuklarla veya diğer nesnelerle temizlemeye çalışmak, kirleri daha derine iter. Hatta bazı durumlarda dış kulak yolunu zedeler.

Türk modern resim sanatının renk, figür ve soyut üzerine çalışmaları ile tanınan kadın ressamı ...

Tiraje Dikmen,
Fatma Tiraje Dikmen,
Türk Kadın Ressamı (1925-2014),

Türk modern resim sanatının ülke sınırları ötesinde ün kazanmış temsilcilerinden olup renk, figür ve soyut üzerine çalışmaları ile tanınır.

1925 yılında İstanbul'da doğdu.1943-1948 yılları arasında İstanbul Üniversitesi, İktisat Fakültesi ve İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisinde resim çalışmalarını yürüttü. 1949 yılında Hukuk doktarısını yapmak üzere burslu Fransa, Paris’e gitti. 

Paris'te Güzel sanatlar üzerine çalışmalar yaptı. Daha ziyade figür olgusunu irdeleyen bir tarzda çalışmalarını yoğunlaştırdı. 1956 yılında, Ernst, Miro ve Arp’ın eserlerini düzenli olarak sergileyen Galerie Edouard Loeb sanat galerisinde ilk sergisini açtı. 1955-1960 yılları arasında renk olgusu üzerine yoğunlaşarak yağlıboya resim yapmaya başladı.

 

Bir çok sergi açan ve kendisini figür ve soyut üzerine çalışmalara veren sanatçı, 1980 yılında İstanbul,  Büyükada’ya yerleşti. 
1990 yıllarında ise göç temasını işledi. 2014 yılında yaşadığı Büyükada'da vefat etti.

Konserve zehirlenmesi ...

Botulizm,
Botulismus,
Gıda Zehirlenmesi.
Konserve zehirlenmesi.

Botulismus zehirlenmesi, 
Clostridium botulinium adlı bir bakteri türü nedeniyle ortaya çıkan zehirlenmedir. Bu bakteri çevrede uygun şartları bulduğu zaman, gıdaların içinde üreyerek çok güçlü bir zehir salgılar. Bozuk kon­servelerde bu bakterinin zehiri çokça bulunur. Bozuk konservenin yenme­sinden, 20 saat sonra zehirlen­me belirtileri başlar. 

Toprakta, bazı hayvanların dışkılarında, meyvelerin ve bitkilerin kirli yüzeylerinde Klostridium botulinum bakterisi bulunur ve havasız ortamda yaşayabilir.

Nedir Bu Belirtiler:
Mideye inen zehir maddesi bağırsaklar tarafından emilerek kana karışır ve merkez sinir sistemini etkiler. Yutma güçlüğü, göz kapağını kontrol edememe ve ses kısıklığı ilk belirtileridir. Daha sonra çift görme, göz be­beğinde büyüme, yüz felci ortaya çı­kar ki ileri aşamada so­lunum kasları felce uğrar ve kalp du­rur. Konserveler mutlaka kontrol edilmelidir. Konservenin ka­pağı şişkin, kabarmış olmamalıdır.  Son kullanma tarihini mutlaka kontrol edin. Evde hazırlanan konserveler genelde cam kavanozlarda saklanır. Hava almış olduğu ve bozulduğu konservenin renk değişikliğinden anlaşılır. Kokusunu ve rengini be­ğenmediğiniz konserveleri kesinlikle yemeyiniz. Gıda zehirlenmesinde mut­laka hastaneye ve doktora gidiniz. Şakası yok sonu ölümdür.

Şili'nin en aktif volkanlarından biri ...

Villarrica,
Güney Amerika ülkelerinden Şili’nin Pucon kenti yakınında bulunan Villarrica volkanı 03.03.2015 tarihinde tehlikeli şekilde lav püskürtmeye başladı. Bölgede alarm ilan edildi. Başkent Santiago’ya 780 kilometre uzaklıkta bulunan volkanın lav püskürmesi üzerine Şili Devlet Başkanı Michelle Bachelet kabineyi olağanüstü toplantıya çağırarak kırmızı alarm ilan etti. Bölgede yaşayan 9 bin kişiden ilk etapta 3 bini başka yerlere tahliye edildi.

Villarrica volkanı deniz seviyesinden 2 bin 847 metre yükseklikte bulunmaktadır. En son 1984 ve 2000 yılında lav püskürten volkan tekrar faalite geçti. Şili, Endenozya’dan sonra dünyada en fazla volkan patlamasının yaşandığı ülke olarak biliniyor. 03.03.2015

1941'de doğan insan gerçeğini anlatımcı bir üslupla yansıttığı yapıtlarıyla tanınan kadın ressamımız ...

Nevhiz Tanyeli, (Edirne, 1941).
Ressam Nevhiz Tanyeli, 
İDGSA Yüksek Resim Bölümü'nü 1965 yılında bitirdi. 
Tüyap sanat fuarı yılın sanatçısı onur ödülünü aldı.  
Milli Reasürans Sanat Galerisi’nde açılan retrospektif sergisiyle 2003 yılı Sedat Simavi Görsel Sanatlar Ödülünü aldı.

1941 yılında Edirne'de doğdu. Hem akademisyen hem de ressam olarak bir çok eserler sundu. 1970 yılında sanatını Fransa, Paris'te aldığı eğitimle pekiştirdi. Ayrıca Neşet Günal, Cemal Tollu ve Bedri Rahmi Eyüboğlu’nun öğrencisi olan ressam Ankara'da, Galeri Nev, ODTÜ gibi salonlarda bir çok sergiye katıldı.
03.03.2015

Afrika'da yaşayan spiral boynuzlu bir antilop ...

Nyala, 
İnyala,
Nyala angasii,
Tragelaphus angasii.
Afrika'da yaşan spiral boynuzlu bir antiloptur.  İlk kez Fransız George Angas tarafından 1849 yılında tanımlanan Nyala türü bu antilopların boyu 135-195 cm. ve 55-140 kg ağırlığındadır. Rengi gri veya kahverengi olup tüm omurga boyunca püsküllü sırt kılları vardır. Dişiler ve genç erkeklerin yüzünde beyaz çizgiler vardır. 

Sadece erkeklerde bulunan 60-83 cm. uzunluğunda boynuzları olup uçları sarı renklidir. Bu spiral boynuzlu antiloplar arasında en yüksek çift cinsellik gösterirler. Boynuzları sarmal bükülmelidir.

Bir etobur olmasına rağmen temizsu, yeşillik, meyve ve otlarla beslenir. 

Yağışlı sezonlarda ve 20-30 ° C gece boyunca beslenir. Genelde yanlız yaşayan Nyala'lar seks zamanı 10 kişilik gruplarla karışık yaşarlar. Yoğun ve kuru savan ormanlık alanlardaki çalılıklarda yaşarlar. Babunların ve yırtıcı kuşlar tarafından gençler avlanır. Nyala, aslan, leopar ve Cape av köpeği için ana yırtıcıların ana av malzemesidir. Ilkbahar ve sonbahar aylarında çiftleşme zamanlarıdır. . Yedi aylık bir gebelik dönemi olup, bir tek buzağı doğurur.
Etiyopya'da çok özel bir yeri olan bu antilop için, sert içimli  özel bir sigara çıkartılmıştır.