Yumurta pişirme yöntemlerinden biri ...

Rafadan,

Rafadan yumurta, Kaynar suda kabuğu ile az pişirilmiş (yumurta), alakok.  (İng. Soft boiled).

Pişmiş,

Omlet,

Alakok,

Lop, 

Haşlanmış, 

Pan cake, Crepe,

Yumurta hakkında önemli bilgiler.

Yumurta en iyi buzdolabında veya soğuk odada 3-5º C arasında 2 hafta saklanabilir. 
Yumurta serin, rutubetsiz, karanlık bir yerde, sivri tarafı alta gelecek şekilde veya özel ambalajında (viyol) bekletilmelidir.
Yumurtalar kullanılmadan önce oda ısısında bekletilmeli, kullanımdan önce yıkanmalı ve kurulanmalıdır. 
Kırılarak yapılan kullanımlarda yumurta kullanıldığı yere değil, ayrı bir kaba kırılıp sonra gereken yere boşaltılmalıdır. Bu davranışla kabuk karışması önlenmiş olur. 
Yumurta kabuğu pek çok mikrop taşıdığı için mutfaklarda yumurta ile temastan sonra dikkatli olmalı ve eller sık sık yıkanarak, temizlenmelidir. 
Yumurta kabuklu haşlanırken pişme süresi 12 dakikadan çok olursa, sarının etrafı koyu yeşil renk alır ve bu durum demir sülfür bileşiği oluşumunu gösterir. Bu da besin değeri kaybı ve sindirim güçlüğüne yol açar.

Yumurta pişirme yöntemleri;

1. Yumurta haşlayarak (kabuklu, kabuksuz), pişirilebilir.
2. Yağda (omlet yaparak, sahanda, çırpılarak) pişirilebilir
3. Pan cake ve crèpe gibi ürünler hazırlanabilir.

Haşlama (Kabuklu);

Yumurtalar buzdolabından çıkarır çıkarmaz pişirilmemelidir. Soğuk yumurta sıcak suya girince çatlayabilir. Kabuğunun iğne ile delinmesi çatlamayı önleyebilir. Yumurtalar oda sıcaklığında olmalıdır. Yumurtanın çatlak olmamasına dikkat edilmelidir. Sıcak suda, çatlak yumurtanın akı ve sarısı kabuktan dışarı çıkar ve bu durumda kullanılamaz. Yumurta hızlı kaynatılmamalıdır. Aksi halde yumurtalar birbirine çarparak çatlayabilir. Haşlamak için derin ve çapı dar bir kap kullanılmalıdır. Su yumurtaların üzerini örtmeli ve kaynama derecesinde olmalıdır. Haşlama suyunun derecesi 80-85 °C olmalı ve yumurta haşlandıktan sonra kaynayan sudan alınıp, soğuk su bulunan bir kap içine konulmalıdır. Bu sayede yumurtanın pişmesi durdurulmuş ve sarının etrafında yeşil halka oluşumu önlenmiş olur.

Kabuklu Yumurtaların Haşlama-Kaynatma süreleri;

Yumuşak yumurta,  3-4 dakika,

Orta pişmiş yumurta, 5-6 dakika, 

Katıya yakın pişmiş, kayısı yumurta, 7-8 dakika, 

Katı pişmiş yumurta 8-10 dakika.

Haşlama(Kabuksuz); 
(Pochè Yumurta - Poşe)
Pochè (poşe) yumurta, kabuksuz haşlama yumurta olarak tanımlanır. Kullanılan su bol olmalı, içine sirke ve tuz ilave edilmelidir. Su kaynama derecesinde olmalı, fakat kaynamamalıdır. Su kaynayacak olursa yumurta akları parçalanacağı için iyi bir pişme olmaz. İyi bir pochè yumurtanın akındaki kabarcıklar ince boncuk gibi, sarısı yumuşak ve muntazam olmalıdır. Kap derin ve büyük olmamalı, mümkünse kenarlı tepsiler kullanılmalıdır. Su, sirke ve tuz tencere ile ocağa konur. Su kaynayınca altı kısılarak kaynamanın yavaşlaması sağlanır. Kaselere kırılarak hazırlanmış yumurtalar tek tek suya yakın mesafeden atılmalıdır. Kaynar derecedeki suda yavaş yavaş 3-4 dakika pişirilir. Akların pişmesi sarıların yumuşak kalması gerekir. Pişen yumurtalar süzgeçle alınmalı suyunun iyice süzülmesine dikkat edilmelidir. Pişen yumurta hemen soğuk suya batırılıp sirke kokusunun gitmesi sağlanmalıdır.

Coddled eggs: (ingiliz Usülu)

Yumurtanın İngiliz mutfağında pişirilme yöntemi. Yumurta aynı poşe etmekte olduğu gibi kaynar suya atılır. Ancak bu kez, baharat, sebze ve jambonla çeşnilendirilir ve 4 ila 6 dakika arası pişirilir.

Omlet pişirme;

Omlet, Fransız mutfağından, dünya mutfağına kazandırılmış bir yiyecektir. Kahvaltıda
ve sıcak ordövr olarak kullanılan bir yumurta yemeğidir. Omlet yapımında kullanılacak yumurtaların akları ve sarıları köpük köpük oluncaya kadar çırpılmalıdır. Hazırlanan yumurtaların pişmesi en az 10 dakika içinde yapılmalıdır. Omletin pişeceği tava; kuru ve temiz olmalıdır. Omletin tuzu pişeceği zaman konmalıdır. Yumurtanın tavaya yapışmaması için, yağ iyice kızdırılmalıdır. İyi bir omletin şekli düzgün, iyi pişmiş, yumuşak ve pembe renkte olmalıdır. Omletin katkı maddeleri (bacon, jambon, peynir gibi) arzuya göre yumurtaların içine konularak pişirildiği gibi, pişirilen omletin arasına da konabilir. 

Omlet çeşitleri; 

Sade Omlet, Peynirli Omlet, Beykınlı Omlet, Jambonlu Omlet, Yeşillikli -Otlu Omlet, Mantarlı Omlet, Domatesli Omlet.

Sahanda Yumurta;

Sahanda hazırlanan yumurtalarda; yumurtanın aklarının dağılmadan yumurta sarısının etrafında toplanması ve bu şekilde ak ve sarısının pişirilir.

Çeşitleri;

Sade Sahanda Yumurta, Baconlu Sahanda Yumurta, Jambonlu Sahanda Yumurta, Tereyağlı Sahanda Yumurta, Sosisli Sahanda Yumurta, Sahanda Domatesli Yumurta, Pastırmalı Sahanda Yumurta.

Çırpılmış Yumurta;

Kahvaltıda verilen yumurta çeşitlerinden en çok kullanılanlardan biri de çırpılmış yumurtadır.

Yumurtaları biraz süt ya da krema, tuz ve karabiberle çırpın. Başka bir malzeme daha katmak isterseniz (somon, mısır ya da maydanoz gibi) bu işlem sırasında içine onları da katın. Bir küçük parça tereyağını yapışmayan bir tavada eritin ve yağınız eriyip cızırdamaya başladığında, tahta bir kaşık kullanarak yumurtanızı tavaya ekleyin ve karışım kıvamını bulana kadar kibarca karıştırın. Karışım son haline gelmeden önce eklemek istediğiniz bir şey varsa ekleyin ve sonra yumurtanızı bir tabağa alın ve sıcak olarak servis edin.

Çeşitleri;

Jambonlu Çırpma Yumurta, Mantarlı Çırpılmış Yumurta, Patatesli Çırpılmış Yumurta, Domatesli Çırpılmış Yumurta, Menemen.

Pan cake ve crepe;

Türkiye'de çeşitli yörelerde kaygana, akıtma, cızlama gibi isimler ile bilinir. Fransızlar crèpe (crèpe), Amerikalılar pan cake (panceyk), Almanlar panneguets (ponnekuets) diye isimlendirmişlerdir.

Crèpe: Hepsinden ince olarak hazırlanır.

Pan cake: Daha kalın ve küçük olarak hazırlanır. İnce uygulamaları da görülür.

Panneguets: Oldukça kalın hazırlanır.Pişme fırında tamamlanır.

Kaygana: İsteğe göre hem ince hem kalın olarak kullanılır.

Malzemeler hazırlandıktan sonra, çukur bir kapta yumurtalar çırpma teli veya mikserle çırpılır. Ölçülü ve elenmiş un eklenip karıştırılır. Şeker, tuz, karbonat veya kabarma tozu eklenir. Yavaş yavaş süt eklenip çırpılarak istenilen özellikte hamur elde edilir. Hamur pütürlü olmamalıdır. Hamur hazırlandıktan sonra en az yarım saat bekletilmelidir. Daha sonra çapı 15-20 cm. olan tava vaya teflon tavanın dip kısmı kanarlara gelecek kadar yağlanır. Hazırlanan hamurdan tavanın içine dökülür. Crèpe ise ince, pan cake ise kalın olmalıdır. Tava hemen hareket ettirilerek hamurun muntazam bir şekilde tavanın her tarafına yayılması sağlanır. Ocak üzerinde tava hafif sallanarak bir tarafı pişince öbür tarafı çevirme hareketi ile veya spatula ile parçalanmadan çevrilir. Diğer tarafı da çevrilir. Yağlı kağıt üzerine çıkarılır. Soğuyunca aralarına yağlı kağıt konularak üst üste dizilir.Crepe ve/veya pan cake servise hazırdır.

Krep içerisine arzu edilen malzeme sarılarak mühteşem lezzetler tadılabilir. 

Çeşitleri;

Sade Crèpe, Reçelli Kaygana, Lorlu Kaygana.